Lech Wałęsa, były prezydent Polski i lider ruchu Solidarność, wraz z grupą 39 byłych więźniów politycznych z czasów PRL, wystosował list otwarty do prezydenta USA, Donalda Trumpa. List ten wyraża “przerażenie i niesmak” wobec sposobu, w jaki Trump potraktował prezydenta Ukrainy, Wołodymyra Zełenskiego, podczas ich ostatniego spotkania w Białym Domu.
Kontekst spotkania Trump-Zełenski
Podczas niedawnego spotkania w Gabinecie Owalnym doszło do napiętej wymiany zdań między prezydentem USA a prezydentem Ukrainy. Donald Trump oraz senator J.D. Vance zarzucili Zełenskiemu brak wdzięczności za pomoc udzielaną przez Stany Zjednoczone Ukrainie w jej walce z rosyjską agresją. Trump miał stwierdzić, że Zełenski “nie okazuje należytego szacunku” oraz oskarżył go o prowokowanie ryzyka wybuchu III wojny światowej. Po spotkaniu Trump opublikował w mediach społecznościowych wpis, w którym zarzucił Zełenskiemu brak gotowości do pokoju i brak szacunku wobec USA.
Treść listu Wałęsy i byłych opozycjonistów
W odpowiedzi na te wydarzenia, Lech Wałęsa wraz z innymi byłymi opozycjonistami skierował do Trumpa list, w którym wyraził oburzenie jego postawą wobec Zełenskiego. W liście czytamy: “Relację z Pańskiej rozmowy z Prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim oglądaliśmy z przerażeniem i niesmakiem. Pańskie oczekiwania co do okazywania szacunku i wdzięczności za pomoc materialną udzieloną przez Stany Zjednoczone walczącej z Rosją Ukrainie uważamy za obraźliwe. Wdzięczność należy się bohaterskim żołnierzom ukraińskim, którzy przelewają krew w obronie wartości wolnego świata.”
Sygnatariusze listu porównali zachowanie Trumpa wobec Zełenskiego do praktyk stosowanych przez Służbę Bezpieczeństwa w czasach PRL. “Nasze przerażenie wywołało także to, że atmosfera w Gabinecie Owalnym podczas tej rozmowy przypominała nam tę, którą dobrze pamiętamy z przesłuchań przez Służbę Bezpieczeństwa i z sal rozpraw w komunistycznych sądach. Prokuratorzy i sędziowie na zlecenie wszechwładnej komunistycznej policji politycznej też nam tłumaczyli, że to oni mają w ręku wszystkie karty, a my żadnych.”
Poparcie dla Zełenskiego i Ukrainy
Lech Wałęsa od dawna wyraża swoje poparcie dla Ukrainy w jej walce o niepodległość i demokrację. W obliczu rosyjskiej agresji, Wałęsa wielokrotnie apelował o wsparcie dla Ukrainy oraz podkreślał znaczenie solidarności międzynarodowej w obronie wartości demokratycznych. W liście do Trumpa, sygnatariusze przypomnieli, że wdzięczność należy się ukraińskim żołnierzom, którzy codziennie ryzykują życie w obronie wolności i wartości bliskich całemu demokratycznemu światu.
Porównanie do praktyk komunistycznych
Porównanie zachowania Trumpa do metod stosowanych przez komunistyczne służby bezpieczeństwa jest szczególnie wymowne, biorąc pod uwagę doświadczenia sygnatariuszy listu. Wielu z nich było represjonowanych za działalność opozycyjną w czasach PRL i doskonale pamięta atmosferę przesłuchań oraz naciski ze strony władz na okazanie wdzięczności czy podporządkowanie się reżimowi. W liście podkreślono, że takie praktyki są nie do zaakceptowania w relacjach między demokratycznymi państwami i ich przywódcami.
Apel o wsparcie dla Ukrainy
Sygnatariusze listu zaapelowali do prezydenta Trumpa o wywiązanie się z zobowiązań, jakie Stany Zjednoczone podjęły wobec Ukrainy, zwłaszcza w kontekście memorandum budapeszteńskiego z 1994 roku, które gwarantowało nienaruszalność granic Ukrainy w zamian za rezygnację z arsenału nuklearnego. Podkreślili, że izolowanie się od wartości demokratycznych i sojuszników w Europie może prowadzić do zagrożeń nie tylko dla tych krajów, ale także dla samej Ameryki.
Podsumowanie
List Lecha Wałęsy i byłych opozycjonistów do prezydenta Trumpa stanowi wyraz głębokiego zaniepokojenia sposobem traktowania Ukrainy i jej przywódcy przez administrację USA. Porównanie zachowania Trumpa do praktyk komunistycznych służb bezpieczeństwa podkreśla powagę sytuacji i konieczność zachowania szacunku oraz wsparcia dla krajów walczących o swoją suwerenność i demokratyczne wartości. Apel o solidarność z Ukrainą i przypomnienie o zobowiązaniach międzynarodowych mają na celu zwrócenie uwagi na potrzebę konsekwentnego wspierania państw dążących do wolności i demokracji.