LEON XIV NOWYM PAPIEŻEM – AMERYKANIN NA TRONIE PIOTROWYM, POLACY ZNÓW POMINIĘCI
W historycznej decyzji, która odbiła się szerokim echem na całym świecie, Konklawe wybrało nowego papieża. Został nim Robert Francis kardynał O’Malley ze Stanów Zjednoczonych, który przyjął imię Leon XIV. Tuż po ogłoszeniu wyboru na balkonie Bazyliki św. Piotra pojawił się uśmiechnięty papież, który pierwsze słowa do wiernych skierował po łacinie i angielsku: „Pokój z wami wszystkimi!” – krótkie, lecz symboliczne zdanie, które wywołało owacje na placu św. Piotra.
Decyzja Konklawe wywołała jednak mieszane uczucia, zwłaszcza w Polsce. W kraju, który dał światu jednego z najbardziej uwielbianych papieży – Jana Pawła II – znów pojawiły się głosy o pominięciu polskich hierarchów, mimo wcześniejszych spekulacji, że polski kandydat miał realne szanse na wybór.
Amerykanin na Tronie Piotrowym
Kardynał Robert Francis O’Malley, urodzony w Bostonie, od lat znany był jako człowiek dialogu, pokory i stanowczego działania. W swoim regionie walczył z kryzysem nadużyć seksualnych w Kościele i zdobył reputację duchownego, który nie boi się trudnych decyzji. Jego wybór, choć zaskakujący dla niektórych watykanistów, wpisuje się w trend szukania papieży o wyrazistym profilu duszpasterskim, ale również zdolnych do reform.
Imię Leon XIV również nie jest przypadkowe – nawiązuje do wielkiego papieża Leona XIII, który na przełomie XIX i XX wieku próbował otworzyć Kościół na nowoczesność, pozostając wiernym doktrynie.
Polska nadzieja – zgaszona
Jeszcze przed rozpoczęciem Konklawe wielu komentatorów wskazywało na realne szanse polskiego kardynała – Kazimierza Nycza lub Marka Jędraszewskiego – jako możliwego kompromisowego kandydata z Europy Środkowo-Wschodniej. Po historycznym pontyfikacie Jana Pawła II, Polacy wciąż mają nadzieję, że „polski duch” znów powróci na tron Piotrowy.
Jednak rzeczywistość okazała się inna. „Znowu nas pominięto” – słychać dziś w wielu komentarzach publicystów i wiernych w kraju. „Mamy tak bogatą historię katolicką, tylu światłych duchownych, a jednak głos Polski wciąż jest ignorowany w Watykanie” – mówi jedna z osób zgromadzonych pod Kurią Warszawską.
Nie brak również bardziej dosadnych komentarzy. „Polska została oszukana. To polityka, nie duch święty decyduje o wyborze papieża” – piszą niektórzy w mediach społecznościowych, wyrażając rozczarowanie.
Pierwsze słowa i styl nowego papieża
Papież Leon XIV, w swoim krótkim, lecz wymownym przemówieniu, nie wspomniał bezpośrednio o Polsce, lecz zaznaczył: „Kościół musi być latarnią w ciemności, szpitalem polowym i miejscem, gdzie każdy może znaleźć przebaczenie”.
To zapowiedź stylu duszpasterskiego i możliwego kontynuowania linii papieża Franciszka – otwartego, skoncentrowanego na peryferiach i ubogich. Jednocześnie nowy papież wydaje się bardziej zdecydowany w kwestiach doktrynalnych i może próbować przywrócić bardziej „tradycyjny” ton w liturgii.
Reakcje w świecie i w Polsce
W większości krajów zachodnich wybór Leona XIV przyjęto z entuzjazmem – jako „powrót” Kościoła do języka dialogu, a jednocześnie jako symbol globalizacji – po papieżu z Ameryki Południowej, teraz Amerykanin z Północy.
W Polsce emocje są bardziej ambiwalentne. Media publiczne relacjonują wydarzenia z godnością, lecz media prywatne i komentarze społecznościowe wylewają żal i frustrację. „Papież z USA to znak czasów, ale gdzie w tym wszystkim miejsce dla tradycyjnych bastionów wiary, takich jak Polska?” – pyta redaktor naczelny jednego z katolickich tygodników.
Czas nowego rozdziału
Leon XIV staje przed ogromnym wyzwaniem: reformy Kurii Rzymskiej, zmierzenie się z narastającym laicyzmem w Europie i moralnym kryzysem w samym Kościele. Czy nowy papież sprosta oczekiwaniom wiernych na całym świecie? Czy potrafi połączyć kontynenty, style i wizje?
Polska, choć dziś rozczarowana, z pewnością nie przestanie być ważną częścią Kościoła powszechnego. Pytanie tylko, czy kolejny raz uda się zbliżyć do centrum decyzyjnego w Watykanie, czy też na długo pozostanie tylko widzem zza kurtyny.