Spotkanie prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Karola Nawrockiego z byłym prezydentem Stanów Zjednoczonych Donaldem Trumpem wywołało ogromne poruszenie na polskiej scenie politycznej. Dla jednych to dyplomatyczny sukces i dowód na rosnące znaczenie IPN na arenie międzynarodowej. Dla innych – zwłaszcza dla Platformy Obywatelskiej – to prawdziwy cios, który może zwiastować niepokojące zmiany w relacjach międzynarodowych i strategii politycznej obozu władzy.
Spotkanie miało miejsce w Trump Tower w Nowym Jorku i trwało kilkadziesiąt minut. Nawrocki przekazał Trumpowi publikacje IPN dotyczące zbrodni niemieckich i sowieckich podczas II wojny światowej, podkreślając konieczność obrony prawdy historycznej oraz wspólnych wartości cywilizacji zachodniej. W wypowiedziach po spotkaniu podkreślał, że Donald Trump wyraził „duże zrozumienie dla polskiej narracji historycznej” i „silne poparcie dla suwerenności narodów”.
Choć samo spotkanie miało charakter merytoryczny i historyczny, jego polityczny wydźwięk jest nie do przecenienia. Karol Nawrocki to osoba kojarzona ze środowiskiem prawicowym, a Donald Trump otwarcie wspiera konserwatywne ruchy w Europie. Pojawiły się więc głosy, że to wydarzenie może zwiastować zacieśnienie relacji między prawicą w USA a środowiskami narodowymi i konserwatywnymi w Polsce.
W obozie Platformy Obywatelskiej zawrzało. Jeden z polityków PO miał – według nieoficjalnych informacji – rzucić ironicznie: „To musi być jakiś żart… Czas zacząć się naprawdę modlić, Panie Mecenasie”. Inni komentatorzy wskazują, że Donald Tusk, znany z krytyki wobec Trumpa i jego stylu polityki, zareagował nerwowo. „Tusk się wściekł” – mówi się kuluarach. Spotkanie Nawrockiego z Trumpem to bowiem kolejny element układanki, która może świadczyć o odbudowie międzynarodowych kontaktów przez polską prawicę poza oficjalnymi strukturami Unii Europejskiej.
Internet zalały komentarze. Zwolennicy prawicy nie kryją zadowolenia: „To pokazuje, kto naprawdę reprezentuje Polskę na świecie”, „Nawrocki robi więcej dla wizerunku Polski niż cały MSZ”, „Dobra robota! Trump wie, komu warto ufać!”. Z kolei w mediach liberalnych dominuje narracja o „nadużywaniu instytucji publicznych do celów politycznych” i „niebezpiecznym flircie z populizmem”.
Eksperci zauważają, że spotkanie z Trumpem może mieć również kontekst kampanii prezydenckiej w USA. Donald Trump, który ubiega się o reelekcję, stara się budować sojusze i pokazywać, że nadal cieszy się międzynarodowym uznaniem. Dla Karola Nawrockiego była to z kolei szansa na wzmocnienie swojej pozycji jako obrońcy polskiej pamięci historycznej oraz potencjalnego gracza politycznego na przyszłość.
Niektórzy komentatorzy idą nawet dalej, sugerując, że Nawrocki może być rozpatrywany jako kandydat na ważne stanowiska w przyszłości – być może nawet w strukturach rządowych. Jego spotkanie z Trumpem to bowiem nie tylko działanie na rzecz pamięci historycznej, ale również sygnał polityczny – Polska chce być graczem suwerennym, niezależnym od unijnej biurokracji.
W tym kontekście poranek po ogłoszeniu spotkania rzeczywiście musiał być ciężki w centrali PO. Partia Donalda Tuska stawia na liberalne wartości, współpracę w ramach Unii Europejskiej i krytykę ruchów populistycznych, takich jak trumpizm. Spotkanie Nawrockiego z Trumpem jest więc symbolicznym policzkiem dla tej narracji – pokazuje bowiem, że druga strona również ma kontakty, wpływy i uznanie na arenie międzynarodowej.
Wydarzenie to zapewne nie pozostanie bez echa. Można się spodziewać reakcji z Brukseli, być może kolejnych publikacji IPN o roli Polski w historii XX wieku, a także – z dużym prawdopodobieństwem – zaostrzenia retoryki w kampanii wyborczej. Jedno jest pewne: to spotkanie będzie miało swoje konsekwencje, nie tylko symboliczne.
Czy Karol Nawrocki stanie się nową twarzą polskiej polityki konserwatywnej? Czy spotkanie z Trumpem to początek nowego rozdziału w relacjach polsko-amerykańskich? Jedno jest pewne – Platforma Obywatelska nie może tego wydarzenia zignorować. Czas rzeczywiście może nadszedł, by – jak powiedział jeden z polityków PO – „zacząć się
naprawdę modlić”.