Według Duboisa, zmarły obrońca nie brał udziału. Skrzypek na przesłu…
Według Duboisa, zmarły obrońca nie brał udziału. Jego nazwiska nie było na liście obecności, nikt nie widział go w korytarzach, a jednak jego obecność zdawała się unosić w powietrzu – jakby dźwięk skrzypiec w pustej sali koncertowej.
Skrzypek, który przyszedł na przesłuchanie tego dnia, mówił cicho, z nerwowym tikiem w palcach. Twierdził, że kiedy grał, ktoś mu towarzyszył – drugi głos, ledwie słyszalny, ale obecny. Jury patrzyło po sobie sceptycznie, jednak Dubois, znany ze swego wyczulenia na detale, poprosił go o powtórzenie utworu.
Kiedy pierwsze dźwięki zabrzmiały w sali, cisza zrobiła się niemal sakralna. Wszyscy słyszeli to samo – subtelną harmonię, która nie mogła pochodzić z jednego instrumentu. Było w niej coś znajomego, coś, co przypominało styl nieżyjącego już obrońcy – człowieka, który zanim trafił do armii, był uznanym skrzypkiem.
Dla Duboisa nie było wątpliwości. Zmarły obrońca nie brał udziału fizycznie – ale duchowo był tam obecny. Jego muzyka przetrwała śmierć, jego dźwięk prowadził młodego skrzypka przez próbę.
„Nie zawsze obecność wymaga ciała” – powiedział później Dubois w wywiadzie. – „Czasem wystarczy pamięć, rezonująca jak struna.”