Nie tylko Nawrocki ma słabość do mieszkań komunalnych… Mieszkania komunalne to łakomy kąsek dla oligarchii PiS
W ostatnich latach w Polsce coraz częściej dochodzi do sytuacji, które budzą zdziwienie, a niekiedy i oburzenie opinii publicznej. Jednym z takich przypadków jest sposób, w jaki niektórzy politycy partii rządzącej – Prawa i Sprawiedliwości – korzystają z przywilejów, które miały być przeznaczone dla najbardziej potrzebujących obywateli. Mieszkania komunalne, które z założenia mają pomagać ludziom o niskich dochodach, samotnym matkom czy seniorom z emeryturą niepozwalającą na wynajem komercyjny, stały się atrakcyjnym kąskiem dla członków partii władzy.
Najnowszym przykładem tej niepokojącej tendencji jest sprawa Marka Bogusławskiego – wicemarszałka województwa świętokrzyskiego, polityka PiS. Z opublikowanego oświadczenia majątkowego wynika, że Bogusławski zgromadził na swoim koncie blisko milion złotych. Mimo tak pokaźnych oszczędności i bardzo wysokich zarobków związanych z pełnioną funkcją, polityk ten wciąż mieszka w lokalu komunalnym w Jędrzejowie. To właśnie ten fakt budzi szczególne kontrowersje.
Trzeba podkreślić, że mieszkania komunalne są formą pomocy socjalnej. W teorii mają trafiać do osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej – bezrobotnych, chorych, osób z niepełnosprawnościami lub rodzin wielodzietnych z niskimi dochodami. Procedury przyznawania takich lokali są często długie i skomplikowane, a lista oczekujących liczy setki tysięcy osób w całym kraju. W wielu miastach brakuje mieszkań komunalnych, a samorządy zmagają się z ich remontami i utrzymaniem. Tymczasem okazuje się, że ludzie na wysokich stanowiskach – z dużymi zarobkami i oszczędnościami – nadal z nich korzystają, zajmując miejsce komuś, kto naprawdę tego potrzebuje.
To nie pierwszy taki przypadek. W ostatnich miesiącach głośno było również o Przemysławie Czarneckim, synu europosła Ryszarda Czarneckiego, który mimo że zarabia duże pieniądze jako parlamentarzysta, także korzystał z mieszkania komunalnego w Warszawie. Również Paweł Nawrocki – kolejny polityk PiS – był krytykowany za korzystanie z podobnego lokalu, mimo wysokich zarobków.
W każdym z tych przypadków pojawia się pytanie: jak to możliwe, że politycy – osoby będące u władzy, dysponujące znacznymi środkami finansowymi – mieszkają w lokalach, które powinny służyć osobom w potrzebie? Czy to efekt błędów w systemie, luk w przepisach, czy może cynicznego wykorzystywania swojej pozycji?
W przypadku Marka Bogusławskiego, jego tłumaczenia w mediach lokalnych są zdawkowe. Nie odniósł się bezpośrednio do faktu, że nadal mieszka w lokalu komunalnym, mimo że jego oświadczenie majątkowe nie pozostawia wątpliwości co do jego sytuacji finansowej. Posiada nie tylko wysokie oszczędności, ale również samochód, działki oraz inne dobra materialne. To nie jest obraz osoby, która nie byłaby w stanie wynająć czy kupić mieszkania na wolnym rynku.
Krytycy wskazują, że takie działania są nieetyczne i podważają zaufanie obywateli do państwa. Gdy ludzie widzą, że elity polityczne korzystają z przywilejów socjalnych, które nie są im przeznaczone, czują się oszukani. Wzmacnia to przekonanie, że w Polsce obowiązuje zasada “równi i równiejsi” – że jedni muszą walczyć o każdy grosz, a drudzy, mając dostęp do władzy, mogą naginać przepisy i wykorzystywać system dla własnej korzyści.
Warto też zauważyć, że problem ten nie dotyczy tylko jednej partii. W przeszłości podobne przypadki zdarzały się również wśród polityków innych ugrupowań. Jednak to właśnie w czasie rządów PiS stało się to szczególnie widoczne – być może dlatego, że partia ta od początku przedstawiała się jako obrońca zwykłych ludzi i walczyła z elitami, które „oderwały się od rzeczywistości”. Dziś coraz więcej osób ma wrażenie, że to właśnie przedstawiciele tej partii stali się nową elitą – dobrze sytuowaną, uprzywilejowaną i oderwaną od problemów codziennego życia przeciętnego obywatela.
Co można zrobić, by zapobiec takim sytuacjom w przyszłości? Eksperci sugerują wprowadzenie bardziej rygorystycznych kryteriów weryfikacji najemców lokali komunalnych, a także obowiązkowej, corocznej kontroli sytuacji finansowej osób już zamieszkujących takie mieszkania. W przypadku stwierdzenia znacznej poprawy warunków materialnych, samorząd powinien mieć prawo do wypowiedzenia umowy najmu lub zmuszenia najemcy do zapłaty czynszu rynkowego. Ważne jest także wprowadzenie większej przejrzystości – publikowania danych o tym, kto i na jakiej podstawie korzysta z lokali komunalnych.
Obywatele mają prawo oczekiwać, że publiczne zasoby będą wykorzystywane w sposób uczciwy i sprawiedliwy. Przypadki takie jak ten z Markiem Bogusławskim burzą zaufanie do instytucji i do klasy politycznej jako całości. Jeśli państwo ma funkcjonować sprawnie i sprawiedliwie, musi eliminować takie nadużycia i egzekwować przejrzystość – zwłaszcza od tych, którzy stoją na jego czele.